Tác gia Xuân Diệu có định nghĩa về tình yêu rằng:
Yêu là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu .
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu ;
Người ta phụ , hoặc thờ ơ , chẳng biết ...
Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt .
Tưởng trăng tàn , hoa tạ với hồn tiêu ,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu !
-- Yêu , là chết ở trong lòng một ít .
...
Nỗi đau của trái tim đắm say nồng nhiệt nhưng không được đền đáp xứng đáng:
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất,
Anh cho em, kèm với một lá thư.
Em không lấy, và tình anh đã mất
Tình đã cho không lấy lại bao giờ.
Thư thì mỏng như suối đời mộng ảo;
Tình thì buồn như tất cả chia ly.
Giấy phong kỹ mang thầm trong túi áo;
Mãi trăm lần viết lại mới đưa đi.
Lòng e thẹn cũng theo tờ vụng dại,
Tới bên em, chờ đợi mãi không về.
Em đã xé lòng non cùng giấy mới,
- Mây đầy trời hôm ấy phủ sơn khê.
...
Nhưng giây phút đầu say hoa bướm thắm,
Đã nghìn lần anh bắt được anh mơ
Đôi mắt sợ chẳng bao giờ dám ngắm,
Đôi tay yêu không được nắm bao giờ.
Anh vẫn tưởng chuyện đùa khi tuổi nhỏ,
Ai có ngờ lòng vỡ đã từ bao!
Mắt không ướt, nhưng bao hàng lệ rỏ
Len tỉ tê thầm trộm chảy qua vào.
...
Tờ lá thắm đã lạc dòng u uất,
Ánh mai soi cũng pha nhạt màu ôi,
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Anh cho em, nên anh đã mất rồi!
Hay:
Người ta khổ vì thương không phải cách,
Yêu sai duyên và mến chẳng nhằm người.
...
Nhưng khi yêu thì phải bày tỏ dù cho sẽ đau khổ, sẽ bị thờ ơ... vì:
...
Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ,
Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng
Không tỏ hay, yêu mến cũng là không,
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch.
...
Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ,
Phải nói yêu trăm bận đến nghìn lần;
Phải mặn nồng cho mãi mãi đem xuân,
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái.
Em phải nói, phải nói, và phải nói:
Bằng lời riêng nơi cuối mắt đầu mày,
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say,
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết.
Bằng im lặng, bằng chi anh có biết!
…
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ.
Và hỡi những người nhận được tiếng yêu, xin hãy:
...
Cốt nhất là em chớ lạnh như đông
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ
...